Wat is PMDD?

PMDD is een ernstige stemmingsstoornis die gelinkt is aan de menstruatiecyclus. Het kan zorgen voor depressie, angst, irritatie, woede, gevoelens van hopeloosheid, vermoeidheid etc. Deze symptomen komen steeds op in de periode voor de menstruatie. PMDD wordt ook een ernstige vorm van PMS (premenstrueel syndroom) genoemd. Een paar dagen na de start van de menstruatie verdwijnen de klachten als sneeuw voor de zon.
Leestijd:
2 min.
Een depressieve vrouw met PMDD ligt in de zetel

Cijfers

Uit onderzoek blijkt dat 3 tot 8% van de vrouwen te maken krijgt met PMDD. In Vlaanderen en Nederland samen gaat het ongeveer om 260.000 vrouwen. Daarnaast blijkt dat een aanzienlijk percentage vrouwen met PMDD ooit in haar leven een zelfmoordpoging doet. Cijfers variëren van 15 tot 30%. Heel veel vrouwen met PMDD kampen dus met zelfmoordgedachten. Dit zijn cijfers om even bij stil te staan… 

Symptomen

Mogelijke symptomen van PMDD: 

  • Stemmingswisselingen (bijv. plotseling verdrietig of huilerig, gevoelig zijn voor afwijzing)
  • Prikkelbaarheid, woede of toegenomen innerlijke conflicten
  • Depressieve stemming, gevoelens van hopeloosheid, zich waardeloos of schuldig voelen
  • Angst, spanning of gevoelens van opgefokt of gespannen zijn
  • Verminderde interesse in gebruikelijke activiteiten (bijv. werk, school, vrienden, hobby's)
  • Moeite met concentreren, focussen of denken; hersenmist
  • Vermoeidheid of weinig energie hebben
  • Veranderingen in eetlust, hunkeren naar voedsel, te veel eten of eetaanvallen
  • Hypersomnia (overmatige slaperigheid) of slapeloosheid (moeite om in slaap te vallen of in slaap blijven)
  • Overweldigd of onbeheerst voelen.
  • Lichamelijke symptomen zoals gevoelige borsten of zwelling, gewrichts- of spierpijn, opgeblazen gevoel, hoofdpijn, ...

Oorzaak

PMDD is een fysieke neuro-endocriene ziekte, een moeilijk woord om het verband tussen de hersenen en hormoonschommelingen te beschrijven. Wetenschappers denken dat de hersenen van vrouwen met PMDD overgevoelig zijn voor hormoonschommelingen van oestrogeen en progesteron. Ze maken met andere woorden niet te veel of te weinig hormonen aan, maar reageren extreem op normale en natuurlijke hormoonschommelingen doorheen de cyclus. 

Erkenning

De ziekte, of eerder de erkenning van de ziekte, staat nog in haar kinderschoenen. Dit komt niet alleen door het taboe op mentale problemen en menstruatie, maar ook door de consequente onderbelichting van vrouwen in wetenschappelijk onderzoek. Gelukkig krijgt de ziekte internationaal meer en meer aandacht. Zo is PMDD sinds 2013 opgenomen in de DSM-5, hét psychiatrische handboek voor diagnoses. In mei 2019 werd PMDD door de WHO toegevoegd aan de International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems. Dit is een lijst van ziekten die internationaal erkend zijn. Deze erkenning is een grote stap naar meer wetenschappelijk onderzoek.

Lees ook: Ik denk dat ik PMDD heb, wat nu?

Bronnen:
Freeman, Ellen W. “Premenstrual Syndrome and Premenstrual Dysphoric Disorder: Definitions and Diagnosis.” Psychoneuroendocrinology, vol. 28, no. 3, 2003, pp. 25–37.
Maharaj S, Trevino K. A Comprehensive Review of Treatment Options for Premenstrual Syndrome and Premenstrual Dysphoric Disorder. J Psychiatr Pract. 2015 Sep;21(5):334-50. doi: 10.1097/PRA.0000000000000099. PMID: 26352222.
Hantsoo, L. & Epperson, C. N. Allopregnanolone in premenstrual dysphoric disorder (PMDD): Evidence for dysregulated sensitivity to GABA-A receptor modulating neuroactive steroids across the menstrual cycle. Neurobiol. Stress 12, 100213 (2020).  
Eisenlohr-Moul, T. A., Girdler, S. S., Schmalenberger, K. M., Dawson, D. N., Surana, P., Johnson, J. L., & Rubinow, D. R. (2017). Toward the Reliable Diagnosis of DSM-5 Premenstrual Dysphoric Disorder: The Carolina Premenstrual Assessment Scoring System (C-PASS). American Journal of Psychiatry, 174(1), 51–59. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2016.15121510
https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http://id.who.int/icd/entity/1526774088
Eisenlohr-Moul, Tory, et al. “Prevalence of Lifetime Self-Injurious Thoughts and Behaviors in a Global Sample of 599 Patients Reporting Prospectively Confirmed Diagnosis with Premenstrual Dysphoric Disorder.” BMC Psychiatry, vol. 22, no. 1, 2022, p. 199.
Wittchen, H.-U, et al. “Prevalence, Incidence and Stability of Premenstrual Dysphoric Disorder in the Community.” Psychological Medicine, vol. 32, no. 1, 2002, pp. 119–132.

Lees ook