Welk type PMDD heb ik?

PMDD-symptomen volgen niet bij alle vrouwen hetzelfde patroon. Dat blijkt uit een recent wetenschappelijk onderzoek in Duitsland. In dit artikel lees je meer over de 3 vormen die PMDD kan aannemen.
Leestijd:
3 min.
Vintage library bookcase

Enkele PMDD-vragen gekaderd

Dit artikel probeert antwoorden te zoeken op enkele veelgestelde vragen zoals:

  • Kunnen PMDD-symptomen nog aanhouden tijdens mijn menstruatie?
  • Duurt PMDD enkele dagen of 2 weken per maand?
  • Mijn symptomen lijken niet zo erg als sommige getuigenissen die ik lees. Kan ik dan wel PMDD hebben?
Test hier online of jij PMDD hebt

PMDD en haar symptomen

Mentale klachten die gelinkt zijn aan je menstruatiecyclus... Het kan! Depressie, angst, woede, irritatie, mood swings, gevoelens van hopeloosheid, vermoeidheid, ... De symptomen komen telkens op in de periode voor je menstruatie. Maar het gekke aan de stoornis PMDD is dat die symptomen ook elke keer weer verdwijnen. Dat gebeurt binnen enkele dagen na de start van je menstruatie. 

Lees ook: "Wat is PMDD?" & "Ik denk dat ik PMDD heb, wat nu?"

PMDD staat voor "premenstrual dysphoric disorder" en treft 1/20 vrouwen. Het is een stoornis die zich erg in de taboesfeer bevindt. Dat komt door twee taboes: menstruatie & mentale problemen. Sinds 2019 is de stoornis erkend door de wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Het wordt vaak een ernstige vorm van PMS (premenstrueel syndroom) genoemd. 

3 patronen van PMDD

Sinds 2020 kwam er een stroomversnelling in het wetenschappelijk onderzoek naar PMS (premenstrueel syndroom) en PMDD (premenstrual dysphoric disorder). Een recent onderzoek uit Duitsland onderzocht het patroon van PMDD-symptomen bij 74 vrouwen. Ze konden 3 verschillende patronen onderscheiden. 

Het opkomen en weer verdwijnen van PMDD-symptomen verloopt bij veel vrouwen op een andere manier. Sommigen hebben al klachten rond de periode van hun eisprong, bij anderen starten de klachten enkele dagen voor hun menstruatie. PMDD kan er met andere woorden voor iedereen wat anders uitzien. Hieronder zie je een vereenvoudigde illustratie van de 3 soorten patronen.

3 different patterns of PMDD symptoms plotted on the menstrual cycle

Blauwe lijn (65%)

De meeste vrouwen in het onderzoek hadden enkel symptomen in de week vóór hun menstruatie. In de loop van de week werden de symptomen steeds intenser om vervolgens af te nemen zodra ze menstrueerden. In het onderzoek wordt dit de "moderate premenstrual week"-groep genoemd.

Groene lijn (17,5%)

17,5% van de vrouwen met PMDD hadden ernstige symptomen gedurende de volledige 2 weken van hun luteale fase. Dat betekent: van hun eisprong tot aan hun menstruatie. Hun symptomen hielden lang aan en waren erg intens. Zodra hun menstruatie startte, verdwenen de symptomen snel. Vrouwen die dit patroon vertonen, verwoorden het hebben van PMDD als “half life”. De helft van de tijd ervaren ze PMDD-symptomen. Deze groep kreeg de naam "severe full luteal phase"-groep.

Gele lijn (17,5%)

Bij sommige vrouwen houden de PMDD-symptomen ook nog aan tijdens hun menstruatie. De symptomen komen enkel voor in de premenstruele week en kennen een enorm intense piek. Daarom spreken deze vrouwen vaak over "hell week". Door de onderzoekers werd deze groep de "severe premenstrual week, late offset"-groep genoemd.

Het onderzoek is een belangrijke stap naar meer kennis over PMDD. Momenteel zijn er namelijk enkele behandelingsmogelijkheden, maar die slagen niet bij iedereen aan. Sommige vrouwen zijn bijvoorbeeld geholpen met SSRI’s (een soort antidepressiva), maar bij andere vrouwen werkt dit niet (voldoende). De zoektocht naar oplossingen is daarom voor veel vrouwen een lang proces. De gevonden patronen kunnen in de toekomst hopelijk leiden naar een meer gepersonaliseerde behandeling.

Illustratie door LauraLiedo

Jouw PMDD-patroon

Als je je herkent in een van de 3 patronen kan dat helpen om een aantal dingen te kaderen. Maar de kans is ook redelijk groot dat je je hierin niet helemaal herkent. Wat dan?

De patronen zijn gevormd op basis van gemiddelde scores op alle PMDD-symptomen per vrouw. Er deden 'maar' 74 vrouwen mee in de studie. Dat is interessant, maar niet voldoende om echte conclusies te kunnen trekken. Jouw symptomen-patroon kan er met andere woorden anders uitzien. 

Conclusie

Uit een recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er 3 soorten PMDD bestaan. Wetenschappers konden PMDD-symptomen van vrouwen in 3 categorieën plaatsen. Symptomen beginnen en eindigen namelijk op verschillende momenten bij vrouwen met PMDD. Belangrijk is wel dat de symptomen weer verdwijnen. 

Kunnen PMDD-symptomen nog aanhouden tijdens mijn menstruatie?

Ja dat kan! PMDD-symptomen kunnen aanhouden tijdens je menstruatie. Belangrijk is wel dat de symptomen weer verdwijnen. 

Duurt PMDD enkele dagen of 2 weken per maand?

Uit het onderzoek kunnen we afleiden dat PMDD voor verschillende vrouwen niet even lang duurt. Bij sommigen duurt het enkele dagen tot een week, bij anderen beginnen symptomen al vanaf de eisprong. 

Mijn symptomen lijken niet zo erg als sommige getuigenissen die ik lees. Kan ik dan wel PMDD hebben?

PMDD is een soort spectrum van klachten. Bij sommige vrouwen komen die duidelijk tot uiting, bij anderen lijkt het subtieler. Neem je eigen symptomen vooral serieus en maak een afspraak bij je huisarts of gynaecoloog als je twijfels of vragen hebt. 

Lees hier 11 tips zodat jouw dokter je beter begrijpt

Hoewel er meer wetenschappelijk onderzoek nodig is om de oorzaken van PMDD te leren kennen, is dit onderzoek alvast een stap in de goede richting. Het illustreert vooral dat PMDD er voor elke vrouw anders kan uitzien. 

Track je symptomen en cyclus om te kijken welk uniek patroon jouw symptomen volgen. 
Eisenlohr-Moul, Tory A.; Kaiser, Gudrun; Weise, Cornelia; Schmalenberger, Katja M.; Kiesner, Jeff; Ditzen, Beate; Kleinstäuber, Maria (2019). Are there temporal subtypes of premenstrual dysphoric disorder?: using group-based trajectory modeling to identify individual differences in symptom change. Psychological Medicine, (), 1–9. doi:10.1017/S0033291719000849
IAPMD professional webinar. Research Explained: Is there more than one type of PMDD? May, 10, 2022

Lees ook